مفتول سیاه، نوعی مفتول آنیل شده و به اصطلاح پخته شده است که خصوصیات شیمیایی خود را حفظ می‌کند و به علت رنگ سیاهی که دارد به نام مفتول سیاه شناخته میشود. مفتول سیاه از میلگردهای کششی تهیه میشود که در فرآیند کشش و در درجه حرارت بسیار بالا در کوره ساخته میشود و با حفظ ویژگی‌های شیمیایی برای صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. کشش، حرارت و دمای بالایی(دمای بالای 900درجه) که به آن اعمال میشود، مفتول سیاه را نرم و انعطاف پذیر می‌کند به همین دلیل کار با آن راحت‌تر می‌باشد و دامنه بیشتری از کارها را در برمی‌گیرد، بنابراین طرفداران و مصرف کنندگان زیادی دارد. این محصول مادر، ماده اولیه بسیاری از تولیدات این صنعت است و به علت خواص فوق العاده ای که دارد ، دور از ذهن نیست که بگوییم محبوب ترین و پرطرفدار ترین محصول صنایع مفتولی است .
مفتول سیاه در بازار به صورت کلاف پیچیده شده به قطر 5/2، 3 و 4 میلیمتری عرضه میشود تا بتوان آن را به راحتی جابه جا و حمل کرد.
به دلیل نرمی و انعطاف پذیری مفتول سیاه و مقاومت بالایی که در برابر شرایط نامساعد آب و هوایی دارد از آن در ساختمانسازی و بسیاری از صنایع دیگر استفاده میشود.
برای تولید مفتول سیاه، ضخامت مفتول خام را با نورد سرد و دستگاه‌های مفتول کشی به مقدار مورد نیاز می‌رسانند. در عملیات مفتول کشی، پس از عملیات کشش به دلیل اینکه مولکول‌های آهن می‌خواهند ساختار قبلی خودرا حفظ کنند مفتول حالت فنری به خود می‌گیرد و از طرفی سفت و شکننده است در نتیجه نمی‌توان آن را به صورت رول در آورد پس برای دست یافتن به مفتول سیاه نرم باید آن را آنیل کاری کنیم. آنیل کاری عملیاتی است که طی آن با سرد و گرم کردن مفتول، تغییراتی در شکل پذیری، سختی و یا استحکام مفتول بوجود می‌آوریم، که این تغییرات با استفاده از حرارت صورت می‌گیرد. در اصطلاح به آنیل کردن باز پخت هم می‌گویند.
برای عملیات آنیل پس از کشش، مفتول را در کوره‌های ویژه آنیلینگ یا کوره باز پخت وارد کرده و آن‌ها را روی هم گذاشته و به کمک درپوشی روی کوره را می‌پوشانند. سپس با در نظر گرفتن استاندارد‌های مربوطه، مفتول‌ها را در شرایط بدون هوا، در یک زمان مشخص در دمای ۹۰۰ درجه سانتی‌گراد قرار می‌دهند تا مفتول سختی و شکنندگی خودرا از دست بدهد. بعد از اینکه رنگ مفتول‌ها سرخ شد، آن‌ها را از کوره خارج می‌کنند و در محیط باز قرار می‌دهند تا به آرامی خنک شود. پس از خشک شدن مفتول، مفتول سیاه نرم آماده استفاده می‌باشد.
در بسته بندی مفتول سیاه رشته‌های سیم مفتول را مانند سیم خاردار خطی، به صورت کلافی به دور هم پیچیده و بسته بندی می‌کنند. دلیل انتخاب این نوع بسته بندی، سهولت در جابجایی و استفاده از آن می‌باشد. در این بسته بندی، رشته‌های مفتول سیاه را به صورت کلافی می‌پیچند تا در هنگام بارگیری و جابجایی، این کار به آسانی صورت بگیرد. همچنین برای استفاده نیز با باز کردن کلاف به سادگی و با کمترین نیرو می‌توان از محصول استفاده کرد.
مفتول سیاه در قطر، وزن و اندازه‌های متفاوتی (به لحاظ متراژ) تولید میشود. اندازه قطر سطح مقطع، طول و در نتیجه وزن سیم مفتول سیاه، بسته به سفارش مشتری و محل کاربرد محصول مشخص می‌گردد. وزن‌کلاف های سیم مفتول سیاه براساس سطح مقطع و متراژ مورد نظر تعیین می‌گردد. سیم مفتول تولیدی با سطح مقطع‌های متفاوت دارای کاربردهای گوناگونی می‌باشند ودر زمینه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، مفتول سیاه در زمینه‌هایی مانند آرماتور‌بندی، قالب بندی، عایق بندی، مجسمه سازی، ساخت وسایل تزئینی خانگی، نجاری، ساخت سبد زباله و … استفاده میشود.
همچنین از مفتول سیاه درتولید توری مش، توری مرغی، توری حصاری، گابیون، توری پرس، زنجیر صنعتی، میخ، پرچ، سیم خاردار، پانل، مش، الکترود و غیره استفاده میشود. مفتول سیاه درصنعت کشاورزی ودامداری نیز کاربردهای بسیاری دارد که می‌توان به مواردی همچون، بسته بندی و سیم کشی باغ های انگور، بسته بندی عدل پنبه، ،ساخت قفس پرندگان و.. اشاره نمود.
بیشترین استفاده را سایز ۱٫۵ میلیمتر دارد. این سایز مفتول سیاه در بستن میلگردهای آرماتور بندی کاربرد دارد. به همین خاطر به آن سیم آرماتور بندی گفته میشود.
آرماتور بندی فرایندی است که در آن میلگرد‌ها و سایر محصولات فولادی با ترتیب خاص کنار هم چیده می‌شوند و به کمک جوشکاری سرد یا بست فلزی (سیم مفتول سیاه) به هم وصل میشود که مفتول 5/1 میلیمتری جهت این کار استفاده میشود. در این صنعت به دلیل مقرون به صرفه بودن بیشتر از بست فلزی استفاده می‌گردد.
بیشترین استفاده پس از سایز ۱٫۵ میلیمتر را سایز ۲٫۵ میلیمتر دارد. سایز ۲٫۵ میلیمتر مفتول سیاه برای بستن قالب‌های فلزی کاربرد دارد که به آن مفتول سیاه قالب بندی گفته میشود.
سایز ۳ و ۴ میلیمتر مصرف کمتری دارد و در صنایعی همچون نجاری و صنعت چوب و صنعت بسته بندی محصولات کشاورزی استفاده میشود. همچنین این سایز مفتول در گلخانه‌ها نیز کاربرد فراوان دارد. وزن کلاف این سایز از مفتول سیاه بین 60 تا 100 کیلوگرم است.
مفتول سیاه دارای معیارهایی می باشد از جمله این معیار ها می‌توان به انعطاف پذیری بالای مفتول ها اشاره کرد. برخی از معیار های دیگر آن به شرح زیر است:
سیم مفتول اگر فابریک باشد و یا از آهن مرغوب ساخته شده باشد، باید بسیار مستحکم بوده و دارای سختی مناسب و انعطاف پذیر باشد، در غیر این صورت مشخص میشود که مدت زیادی از آن استفاده شده و یا غیر فابریک بوده و از آهن نامناسب ساخته‌شده است. میزان انعطاف‌پذیری مفتول بستگی به تخصص و توانایی سازندگان آن و همچنین میزان حرارت کوره دارد.
نرمی :
نرمی یکی از ویژگی‌های مورد توجه در مفتول‌های سیاه است که این معیار به توانایی کوره در حرارت دادن مناسب بستگی دارد.
وزن کلاف:
از دیگر معیارها و ویژگی‌های مورد توجه در مفتول سیاه وزن هرکلاف می‌باشد که هر چه وزن کلاف مفتول سیاه کمتر باشد، پرکاربرد‌تر و پرطرفدار‌تر است. وزن مناسب یک حلقه مفتول سیاه نمره ۱٫۵ حدود ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم و هر حلقه ۲٫۵ و بالاتر ۳۰ کیلوگرم می‌باشد.
از جمله ویژگی‌های یک سیم مفتول سیاه خوب و باکیفیت مناسب، می‌توان به شفافیت مفتول اشاره کرد که باید ظاهری شفاف داشته باشد.
مفتول سیاه بیشتر در سایز 5/1 میلیمتر تا ۴ میلیمتر تولید میشود و در بازار ایران به دو نوع ایرانی و چینی عرضه می گردد. که در ادامه آن را شرح می دهیم:
مفتول سیاه چینی به علت حرارتی که می بیند نرم‌تر وهمچنین یکنواخت‌تر می‌باشد. به همین علت برای افرادی که از آن در دستگاه‌ها استفاده می‌کنند مناسب‌تر است. مفتول سیاه چینی دارای وزن ثابت برای تمام کلاف‌ها و به میزان ۲۵ کیلوگرم است در صورتی که کلاف‌های مفتول سیاه ایرانی وزن متغیری دارند. این کلاف‌ها به وسیله باسکول وزن میشود. نوع چینی این مفتول نسبت به مفتول سیاه ایرانی کم یاب‌تر می‌باشد و قیمت آن نیز بیشتر است.
مفتول سیاه ایرانی به دو دسته فابریک و غیر فابریک دسته بندی میشود. مفتول سیاه ایرانی فابریک با کشش و نازک کردن میلگرد با نمره ۶ تهیه میشود. مفتول سیاه ایرانی غیر فابریک از تسمه‌های فلزی به دست می‌آید. قیمت این دو نوع با هم متفاوت است. همچنین در خرید انواع سیم‌ها نیز باید توجه بسیاری به اصل بودن و غیر اصل بودن آن‌ها کرد.
شرکت زرین نورد به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و شناخته شده ترین نام‌ها در صنایع نورد و فولاد در جنوب استان اصفهان، مفتول سیاه را به عنوان یکی از محصولات خود تولید کرده و به فروش می‌رساند. مفتول‌های سیاه شرکت زرین نورد در سایزهای مختلفی تولید میشود و از نظر تنوع محصولی محدودیتی برای مشتریان ما وجود ندارد! برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مفتول سیاه تولید شده توسط زرین نورد می‌توانید از صفحه مفتول سیاه دیدن فرمایید و یا با قسمت تماس با ما ارتباط برقرار کنید.
